W służbie człowieka

[Jacky]

Wraz z dynamicznym rozwojem hodowli w XVII wieku spadły ceny kanarków. Małe ptaszki trafiły wreszcie pod strzechy. W pierwszej połowie siedemnastego stulecia kanarki z Włoch dotarły do Austrii. Przez blisko 200 lat palmę pierwszeństwa w ich hodowli dzierżyli mieszkańcy Tyrolu, który stał się europejskim i światowym centrum hodowli kanarków.

Nawiązania do piękna śpiewu kanarków znaleŹć można chociażby w operetce Carla Zellera „Ptasznik z Tyrolu” czy operze Wolfganga Amadeusza Mozarta „Czarodziejski flet”.

W XVIII i XIX wieku kanarki stały się nieodzownymi towarzyszami tyrolskich górników. Górnicy wykorzystywali ich niezwykłą wrażliwość na gazy toksyczne ulatniające się w kopalniach. Złe samopoczucie kanarków w kopalni było ostrzeżeniem i sygnałem dla górników do ucieczki z zagrożonego wybuchem miejsca, co niejednokrotnie ratowało im życie.

Górnicy zabierali kanarki na szychtę i umieszczali w ślepych przodkach, gdzie zawsze były trudności z doprowadzeniem powietrza i gdzie często byli narażeni na kontakt z metanem lub tlenkiem węgla. Pracując górnicy nieustannie obserwowali zachowanie kanarków. Wrodzona wrażliwość ptaków na toksyczne zagrożenia powodowała, że ptaki wyczuwały wcześniej nagromadzenie lub eksplozję szkodliwych gazów. Kanarki najpierw stroszyły piórka, potem spadały z żerdek a przy dużych zagrożeniach padały martwe. Obserwacja ptaków dawała górnikom sygnały do opuszczenia kopalni w momencie zagrożenia.

Mieszkańcy Tyrolu zawsze zachowali wyjątkowy szacunek do kanarków. Ich umiłowanie do ptaków było tak wielkie, że  klatkę z kanarkiem wieszali nawet przy grobie. W niektórych miejscowościach Tyrolu (np. w Imst) zwyczaj ten w szczątkowej formie jest zachowywany do dnia dzisiejszego.

Z czasem praca w tyrolskich kopalniach zaczęła być nieopłacalna, a górnicy wraz ze swymi rodzinami zmuszeni byli emigrować na północ. Często trafiali do Schwarzwaldu i w góry Harzu, gdzie znajdowali zatrudnienie w kopalniach srebra.

Z biegiem czasu  ptaki zaczęto selekcjonować w kierunku śpiewu. Wkrótce okazało się, że doskonale śpiewające kanarki mogą stanowić Źródło znacznych dochodów. ?piewające ptaki z gór Harz szybko zyskały sławę i popularność w wielu krajach. Dzięki kanarkom harceńskim wielu górników porzucało swą niebezpieczną pracę. Podstawą ich utrzymania stanowiła hodowla i sprzedaż śpiewających kanarków oraz różnego rodzaju akcesoriów hodowlanych. Szacuje się, że dla ponad trzech czwartych mieszkańców Saint Andreas, miasteczka w sercu gór Harz, stanowiło to dobre Źródło utrzymania.

To właśnie w górach Harzu rozpoczęto pierwszą profesjonalną hodowlę kanarków, połączoną z nauką śpiewu. Toteż kanarek harceński  zdobył w krótkim czasie światową sławę. Nie ma dziś hodowcy, który by nie znał walorów śpiewaka z Tyrolu.

Oprócz kanarków harceńskich również kanarki yorkshire w Anglii były wykorzystywane pod ziemią przez fedrujących górników. Jednak angielscy górnicy razem z klatką zabierali zapas tlenu dla bezcennego dla nich ptaszka.

W XVIII wieku kanarki popularne były w kawiarniach całej Europy. Ich śpiew zwabiał klientów, jednocześnie zachęcając do trzymania ptaków w domu. Znane były także wędrujące trupy muzyczne i kramy z kanarkami, które stanowiły rozrywkę dla klientów tawern.