Jerzyk

[Bogusław]

JERZYK   (APUS APUS)

Wielkość: długość całkowita 17 - 18 cm; rozpiętość skrzydeł 40 - 41 cm; skrzydło złożone 16,3 - 18,1 cm; ogon 7,7 - 8,2; waga 30 - 50 g.

Uważany jest często za dużą jaskółkę. Oba te gatunki są wprawdzie do siebie podobne, ale wcale nie spokrewnione, jerzyki należą bowiem do innego rzędu.Pierś i brzuch są tak samo szaroczarne jak wierzch ciała. Skrzydła bardzo długie, sierpowato wygięte. Lot wytrwały, porywisty.Jerzyk większą część swego życia spędza w powietrzu. Podejmuje nie tylko wędrówki sezonowe (wiosna - lęgowisko , jesień - zimowisko), ale udaje się na nieregularne, zależnie od pogody, wedrówki pośrednie. Jerzyki odżywiają się bowiem najmniejszymi żyjącymi w powietrzu owadami, których występowanie w dużym stopniu zależy od pogody. w niskich temperaturach lub przy długotrwałym deszczu, ilość tego "planktonu powietrznego" prawie całkiem znika i ptakom brakuje pożywienia. Jerzyki potrafią przewidywać zmiany pogody i wcześniej przenoszą się na inne miejsca. Młode ptaki ograniczają wówczas swoją aktywność życiową (zapadają w coś w rodzaju hibernacji) i mogą do trzech tygodni nie pobierać pokarmu. Jeżeli jerzyk przypadkowo spadnie na płaski teren, to tylko z ogromnym wysiłkiem udaje mu się z powrotem poderwać do góry.

Liczny na terenie całego kraju, zwłaszcza w dużych miastach tam gdzie znajduja się wysokie budynki z pęknięciami i załomami muru, odstającymi parapetami, dziurawymi, pustymi cegłami oraz dachami pokrytymi dachówką.

Pożywienie ; drobne owady chwytane w locie.

Gniazdo założone zwykle w szczelinach i wgłębieniach murów, pod odstającymi parapetami, na belkach pod dachówkami itp.W Tatrach i w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej gnieżdżą się także czasami w szczelinach skalnych, a w północno-wschodniej części Polski niekiedy w dziuplach. Wielkość i kształt gniazda zależa od wymiarów szczeliny, w jakiej się ono znajduje. Zazwyczaj ma kształt płaskiej czarki. Materiał do budowy chwytany jest w powietrzu, stanowia go drobne i suche trawy, słomy, mech i perz. Poukładany jest (nie przepleciony) niestarannie warstwami, razem z sierścią, włosiem, wełną, watą , puchem roślinnym z topoli, papierem, nićmi, pierzem itp.Całość zlepiona jest śliną ptaka, czym odróżnia się od gniazd pozostałych ptaków tej grupy. Zniesienie z 2 - 3 jaj składanych w odstępach dwu- lub trzydniowych.Jeden lęg w roku, termin lęgów zależy od pogody - od końca maja do połowy czerwca. Wysiadywanie od złożenia pierwszego jaja, trwa 18 - 21 dni. Pisklęta niepokojone przed osiągnięciem zdolności do lotu, kryją się w szczelinach. Opuszczają gniazdo po 35 -42 dniach

Przylot w pierwszych dniach maja, odlot w połowie sierpnia.

[harapug]

Prywatnie obserwuję sobie te piękne ptaki, sporo ich gniazduje w wentylacji wieżowca w którym mieszkam.
W zeszłym roku zauważyłam, że okres przebywania tego gatunku u nas skrócił się o kilkanaście dni, przylatują w pierwszej połowie maja, ale odlatują w ostatnich dniach lipca, nie wiem czym jest to spowodowane, ale w tym roku również odleciały końcem lipca.

[PaleNisko]

jerzyk był najszybszym ze zwierząt dostępnych w serii krążków z chrupek Chio Chips - "tyle wiesz, ile zjesz". Było tam powiem napisane, że osiąga prędkość 160km/h

[rafcio181]

Jeżyk

[malypro]

jerzyk był najszybszym ze zwierząt dostępnych w serii krążków z chrupek Chio Chips - "tyle wiesz, ile zjesz". Było tam powiem napisane, że osiąga prędkość 160km/h

Również spotkałem się z taką teorią, że jerzyki są najszybciej latającymi ptakami. Te ptaszki mogą nie lądować ani razu, nawet przez 3 lata - prawie wszystko robią w locie.
Generalnie mówi się, że najszybszym ptakiem jest sokół wędrowny  270 -320 km/h (różnie Źródła donoszą), ale taką prędkość osiąga w locie pikowym.

Foto z serii najszybsze ptaki

[yotan]

mogą nie lądować ani razu, nawet przez 3 lata - prawie wszystko robią w locie

To jak się rozmnażają?

[jot-ka11]

Kopulują również w locie.

[malypro]

"żaden inny gatunek ptaka nie jest tak dobrze przystosowany do życia w powietrzu jak jerzyk. Ptak ten w locie zdobywa pokarm, kopuluje, a nawet śpi. Odbywa on dalekie wędrówki i zimuje w Afryce.
Siedząc u wylotu swego gniazda młody jerzyk przygotowuje się do pierwszego w życiu lotu. Chęć latania jest duża, więc widząc smukłe sylwetki dorosłych ptaków, podlot rozkłada skrzy­dła i podrywa się do lotu. Przez moment spada w dół, aż instynktownie wprawi w ruch swoje po­kryte nowiutkimi piórami skrzydła. Wymachując nimi powoli, zaczyna wznosić się ku górze. W ciągu kilku dni, kiedy mięśnie staną się wytrzy­malsze, ptak rozpocznie swoją wędrówkę na połu­dnie w kierunku Afryki, gdzie spędzi zimę. Od chwili wylotu z gniazda będzie już cały czas w po­wietrzu i nie usiądzie nigdzie aż do wiosny, kiedy powróci, aby odbyć lęg. Oznacza to, że młody je­rzyk spędzi na nieustannym lataniu prawie cztery lata i w tym czasie przeleci bez przysiadania gdzie­kolwiek tysiące kilometrów.
Jerzyk żywi się wyłącznie unoszącymi się w po­wietrzu małymi owadami i pajęczakami. Każdego lata prądy ciepłego powietrza wynoszą ku górze miliony much, jętek, komarów, mrówek, termitów i chrząszczy. Są one bogatym w białko Źródłem pokarmu, a jerzyki, które na nie polują, wykształ­ciły rozmaite przystosowania, niespotykane u in­nych gatunków ptaków."

[nojka]

Doprawdy sprytne te jeżyki.. Kochają sie w locie i nawet..SPANIE w powietszu.. Nie umie sobie tego wyobraŹić..

[jot-ka11]

Dzisiaj zauważyłem nad Częstochową pierwsze jerzyki. Czyli wiosna w pełni.

[tomeh]

Piękne ptaki, mam wrażenie że jest ich sporo mniej niż kiedyś. A może miasto je odstrasza bardzie.

[jasioj]

Okazuje się że jerzyki skrywają wiele tajemnic. Ostatnie poznałem ciekawą grupę naukowców z Uniwersytetu w Lund, którzy od kilku lat badają życie tych ptaków. Ptakom założono czujniki monitorujące zachowanie. Okazało się, że zdecydowana większość tych ptaków przez 10 miesięcy wcale nie dotyka lądu, przebywając nieustannie w powietrzu. Kolejne 2 miesiące zajmuje im sezon lęgowy. Wówczas to ptaki odpoczywają na lądzie i rzadko kiedy wzbijają się do lotu. Ciekawostką jest też fakt, że jerzykom zupełnie nie przeszkadza ani deszcz, ani wiatr, ani zimno czy upał. Szczególnie dobrze znoszą jerzyki zimno i wiatr, nawet do tego stopnia, że w upalne dni wzbijają się wysoko ponad powierzchnię lądu (nawet kilka kilometrów), żeby zaznać chłodu. Niezwykle ciekawy jest też fakt, że jerzyki śpią podczas tzw lotu ślizgowego, odbywającego się 2-3 km nad ziemią.

[mietek12]

Sprytne ptaki, spanie w locie, hmm jak?

[Maciejka]

A ja niedawno przeczytałam, że w trakcie tych długich lotów jerzyki od czasu do czasu odpoczywają przy pionowych skałach