Pluszcz zwyczajny, pluszcz (Cinclus cinclus) – mały ptak z rodziny pluszczy (Cinclidae) zamieszkujący Europę, Bliski Wschód i wyspowo północną Afrykę. Zasadniczo osiadły, ale część północnych populacji przemieszcza się zimą bardziej na południe, a pozostałe schodzą w niższe partie gór. Poszczególne podgatunki zamieszkują:
Cinclus cinclus cinclus – północną Europę i północno-zachodnią Francję
Cinclus cinclus aquaticus – środkową Europę (w tym Polskę)
Cinclus cinclus gularis – Wyspy Brytyjskie.
W Polsce nieliczny ptak lęgowy w górach, głównie Karpatach i Sudetach.
Cechy gatunku Sylwetka krępa, skrzydła krótkie i zaokrąglone, ogon krótki i zadarty. Obie płci ubarwione jednakowo. Głowa i kark ciemnobrązowe, wierzch ciała ciemnoszary, prawie czarny, z lekkim łuskowaniem. Gardło, pierś i góra brzucha białe. Dół brzucha ciemny, czarnobrązowy. U podgatunków C. cinclus aquaticus i C. cinclus gularis kasztanowobrązowy pas pomiędzy białą a ciemną częścią brzucha. Nogi i dziób czarnobrązowe. Białe powieki (widoczne, gdy ptak zamyka oczy).
Młode z wierzchu ciemnoszare z wyraŹnym wzorem łusek (utworzonym przez czarne brzegi piór), a od spodu białe w poprzeczne szare prążki.
Wymiary średnie długość ciała ok. 18 cm, w tym ogon 5 cm
rozpiętość skrzydeł ok. 26-30 cm, długość skrzydła złożonego: 8,3-9,8 cm
masa ciała ok. 50-70 g
Biotop Bystre górskie strumienie i rzeki. W zimie pozostaje tam, gdzie potoki nie zamarzają.
Gniazdo Kuliste, utkane z mchów, liści i ŹdŹbeł traw. Przeważnie usytuowane nad wodą, w skalnych szczelinach, w wymyciach pod korzeniami nadbrzeżnych drzew lub na mostowych konstrukcjach. Często spotykane są gniazda umieszczone w szczelinie skalnej na czole wodospadu, między belkami drewnianego jazu lub w zagłębieniu po wykruszonym kamieniu w murze stopnia wodnego, z reguły za zasłoną spadającej wody.
Jaja Dwa lęgi w roku: pod koniec kwietnia i w końcu czerwca. Składa 4-6 jaj.
Wysiadywanie Młode wykluwają się po 15-17 dniach, a po kolejnych 3 tygodniach opuszczają gniazdo. Rodzice opiekują się nimi jeszcze przez miesiąc, a potem zakładają kolejne gniazdo.
Pożywienie Zjada głównie wodne owady, ich larwy, skorupiaki oraz mięczaki. Czatuje na zdobycz stojąc na kamieniach leżących w wodzie. Nurkuje w zimnej wodzie potoku często na metr głębokości. W płytszych i niezbyt bystrych potokach zbiera pożywienie biegając po dnie.
Ochrona Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową[3].
Ciekawostki Pluszcz to jedyny ptak śpiewający Polski, który potrafi nurkować w wodzie.
Pluszcz jest narodowym ptakiem Norwegii.
tekst Wikipedia
