Pełzacz leśny

[jasioj]

Pełzacz leśny - gatunek ptaków z rodziny pełzaczy.

Długość ciała pełzacza leśnego wynosi około 13 cm, długość skrzydeł dochodzi do 7 cm, a ich rozpiętość sięga 19 cm. Ciężar ciała dochodzi do 10 gram.

Charakterystyczna cecha pełzacza leśnego jest długi, cienki dziób oraz silne pazury, które z łatwością utrzymują go na pniach drzew.

Upierzenie zarówno samca jak i samicy pełzacza leśnego jest pstre, składające się z mieszaniny barw szarej, brązowej i brunatnej. Skrzydła są paskowane beżowo-czarno-białe, kuper ptaka ma odcień tabakowy, natomiast brzuch i spodnia część upierzenia jest biała. Ogon jest brązowy z długimi, mocnymi sterówkami, którymi podpiera się chodząc po pniach drzew.

Pełzacze bardzo trudno dostrzec, ponieważ na tle pnia, jego różnobarwne pióra tworzą mozaikę kolorów i wtapiają się w otoczenie.

Od bliŹniaczo podobnego pełzacza ogrodowego różni się barwą kupra (biała u leśnego, beżowa u ogrodowego), dłuższą pręgą nad okiem, krótszym dziobem, dłuższym pazurem tylnego palca oraz śpiewem (u leśnego śpiew stanowi opadającą sekwencję bardzo wysokich dŹwięków, delikatnego szczebiotu i niskiego trelu).

Zamieszkuje stare drzewostany borów mieszanych i iglastych, rzadziej lasów. Spotkać go można zarówno na obrzeżach, jak i w głębi kompleksów leśnych.

Po drzewach porusza się identycznie jak dzięcioł.

Odżywia się owadami, które wydłubuje spod kory drzew. Tępi wiele szkodników leśnych. żeruje w bardzo charakterystyczny sposób. Zaczyna od podstawy pnia i ruchem okrężnym wspina się na górę, wyszukując owadów, larw i pająków, a następnie przelatuje na podstawę kolejnego drzewa.

Gniazdo budową i umieszczeniem jest bardzo podobne do gniazda pełzacza ogrodowego. Z reguły umieszcza je w szczelinach drzew lub pod płatami odrastającej kory. W podstawie gniazda umieszcza grubą warstwę drobnych patyczków, igieł sosnowych i płatków kory. Samo gniazdo wije natomiast z pasemek łyka i wełny, a wyściela piórkami, sierścią i puchem.

Wyprowadza dwa lęgi w roku, od drugiej połowy kwietnia do czerwca. W kaĹźdym zniesieniu ma od 5 do 7 brudnobiałych  jaj z rdzawymi cętkami. Jaja wysiaduje tylko samica. Okres inkubacji trwa 13 do 15 dni. Młode pozostają w gnieĹšdzie 15-16 dni.

W okresie polęgowym pełzacz leśny często towarzyszy żerującym stadom sikor i raniuszków. Same pełzacze nie tworzą stad.

Jest częściowo gatunkiem osiadłym, a częściowo wędrownym. Populacje częściowo wędrowne zimują w obrębie areału lęgowego gatunku.

Zamieszkuje znaczne połacie Ameryki Północnej oraz od Wysp Brytyjskich, poprzez południową Skandynawię, środkową i południowo-wschodniową Europę i dalej szeroki pas od Turcji, poprzez Iran, Turmenię i Himalaje, aż do Japonii.

W Polsce jest średnio licznym gatunkiem lęgowym. Gatunek chroniony.