W ostatnim czasie sporo uwagi na wortalu zajmuje ospa. Dostajemy z Markiem sporo próśb o opis leczenia tej choroby.
Ospa powoduje bardzo dużą śmiertelność ptaków, szczególnie młodych (dochodzącą do 80 procent). Choroba pojawia się pod koniec lata i zaczyna się od nagłych zachorowań o bardzo ostrym przebiegu. Niektóre ptaki padają w ciągu kilkunastu godzin. U pojedynczo trzymanych ptaków ospa zdarza się niezwykle rzadko, ale może być przeniesiona przez ptaki dzikie np. wróble.
Przyczyną choroby jest wirus ospy: Avipox-virus. Do zakażenia chorobą dochodzi przez kontakt z dzikimi ptakami.
Objawy kliniczne choroby:
- osowiałość,
- objawy przypominające przeziębienie,
- białe lub blade krosty lub guzki na skórze, które ciemnieją i zasychają do strupów,
- pęcherze i guzki na kończynach,
- białożółte pęcherze na głowie, brzuchu, skrzydłach i na palcach,
- problemy z oddychaniem,
- błona śluzowa gardła i dzioba pokryta żółtym nalotem, lekko krwawiącym przy próbie usunięcia go,
- ptak wykrzusza śluzowatą plwocinę,
- zapalenie spojówki i rogówki oka,
- utrata równowagi,
- wykręcanie głowy,
- niewielkie ilości kału znajdują się w dużej plamie błyszczącego moczu (spowodowane jest to poliurią, czyli zaburzeniem pracy nerek).
Zmiany chorobowe widoczne są głównie na nieopierzonych częściach ciała, powiekach i okolicy dzioba. Choroba powoduje u ptaków zapalenie płuc i nieodwracalne zwyrodnienia wątroby.
Leczenie należy rozpocząć od izolacji chorych ptaków oraz od dezynfekcji klatek i pomieszczeń, w których przebywają ptaki. Zarówno zdrowe, jak i chore ptaki zabezpieczamy przed komarami, które przenoszą chorobę na zdrowe osobniki. Chorym ptakom podajemy zwiększone ilości witamin oraz antybiotyki zlecone przez lekarza weterynarii (podawanie antybiotyków zapobiega powikłaniom, ale nie działa na wirusy, wobec których współczesna medycyna jest bezradna). Oczy chorych ptaków przemywa się kwasem borowym, a krosty, guzki i pęcherze smaruje się roztworem złożonym z jednej części jodu i dwóch części gliceryny. żółty nalot z gardła usuwa się delikatnie pincetą, smarując zmienione miejsca roztworem jodu i gliceryny.
Pojawienie się krost na skórze zarażonych ptaków świadczy o przejściu choroby w stadium przewlekłe (takie ptaki będą nosicielami wirusa w przyszłości).
W zwalczaniu ospy ważna jest profilaktyka. Opracowano odpowiednie szczepionki, rozprowadzane przez lekarzy weterynarii. Kanarka można zaszczepić przeciw wirusowi ospy od trzeciego miesiąca życia pod warunkiem, że jest zdrowy i nie pierzy się. Po szczepieniu ptak nie może się przez trzy tygodnie kąpać. Najlepszymi szczepionkami przeciwko ospie są: mykosalmowir, salwomir lub poxvac K. Ptakom należy też podawać profilaktycznie podawanie wyciągu z czosnku lub immunostymulatory (np. lewamisol, aedonosan, wyciągu z jeżówki purpurowej).
