Genetyka ma ogromne znaczenie i była wykorzystywana przez człowieka w hodowli zwierząt i roślin na długo przedtem, zanim zostały sformułowane pierwsze prawa dziedziczenia przez czeskiego zakonnika Gregora Mendela .Ludzie po prostu umieli obserwować otaczające ich zwierzęta i rośliny i wyciągając z tych obserwacji właściwe wnioski zaczęli łączyć ze sobą np.dwie duże świnie ponieważ one dawały im duże młode czyli dawały więcej mięsa. Z czasem zaczęto wybierać do hodowli gatunków udomowionych te osobniki, które wydawały się człowiekowi bardziej przydatne. PóŹniej zaczęto świadomie wprowadzać krzyżówki osobników o wyselekcjonowanych cechach i w ten sposób udoskonalano zwierzęta domowe i gospodarskie.
My jako hodowcy kanarków nie mając nawet podstawowej wiedzy o genetyce zawszę wybieramy do hodowli osobniki najlepsze pod względem ich kształtu,koloru lub śpiewu,ponieważ jest szansa że takie osobniki dadzą nam równie dobry jak rodzice przychówek.Nasuwa się pytanie jakie cechy naszych np. glosterów jesteśmy w stanie poprawić.Tak naprawdę z punktu widzenia genetyki nas jako hodowców kanarków powinny interesować tylko trzy tematy związane z genetyką.
Z punktu widzenia metod doskonalenia kanarków (zwierząt) można wyróżnić ich trzy podstawowe grupy:
- cechy o prostym dziedziczeniu
- cechy ilościowe
- cechy progowe
Pierwszą z nich tworzą cechy o prostym dziedziczeniu (simply-inherited traits), które są zwykle
uwarunkowane przez kilka genów. Do tej grupy należą tzw. cechy jakościowe (categorical traits)
związane z umaszczeniem, posiadaniem korony itp. Cechą charakterystyczną tych cech jest słaba
podatność na wpływy środowiskowe.Nas jako hodowców kanarków poprawa tych cech nie jest
najważniejsza,ponieważ nie wiem jak byśmy się starali to i tak nie zlikwidujemy samcom mozaik
czerwonych masek na głowie.Będziemy raczej dążyć do poprawy wielkości tych masek a to już jest
związane z druga grupa cech o której mowa jest poniżej.
Drugą grupę stanowią cechy ilościowe inaczej poligeniczne
(polygenic traits), uwarunkowane przez wiele genów, na co wskazuje ich nazwa. Wiedza na temat
genów warunkujących te cechy jest ograniczona, chociaż w ostatnich latach zarysował się wyraŹny
postęp w tej dziedzinie. Typowymi przykładami tego typu cech są wszelkiego rodzaju wzrosty, masy,
przyrosty, obwody, powierzchnie czy to części czy to całego ciała zwierząt oraz wszelkiego rodzaju
wydajności wyrażane przy pomocy miar.Właśnie dziedziczenie cech ilościowych jest całym sensem
hodowli zarówno kanarków jak i innych zwierząt.Cechy ilościowe SA bardzo słabo poznaną dziedziną
genetyki a mnogość genów jakie je warunkują jest bardzo duża.Czyli mówiąc prosto wielkość korony na
głowach naszych glosterów jest uwarunkowana przez bardzo wile genów i dlatego jest nam tak trudno
jako hodowca wychować glostery z dużymi głowami.
Ostatnią grupę cech tworzą cechy progowe (threshold traits). Ich zmienność genetyczna jest
ciągła a fenotypowa ma charakter cech jakościowych.. Przykładem takich
cech jest odporność na choroby - cecha objawiająca się przeżyciem lub śmiercią, bez stanów
pośrednich, wielkość miotu u dużych zwierząt, rodzących zwykle jedno małe, lecz mających
czasem dwojaczki lub trojaczki. Własnością tych cech jest tzw. próg odnoszący się do
posiadanych genów, którego przekroczenie powoduje zasadniczą zmianę fenotypu.
Nas jako hodowców interesują najbardziej cechy poligeniczne które w mojej ocenie łączą się bezpośrednio z cechami feno topowymi .Ciągła obserwacja i analiza cech feno typowych np. naszych glosterów zaprowadzi nas jeśli będziemy umieli wyciągać właściwe wnioski do takiego zagęszczenia pozytywnego genotypu w naszym stadzie glosterów że w końcu zaczną nam wychodzić dobre ptaki.
Z jakimi cechami feno typowymi wybierać glostery do dalszej hodowli to już wielka wiedzą ,zresztą wiedza bardzo rożna u rożnych hodowców,bo każdy z nas hodowców ma inny szczep glosterów,inne doświadczenia i inne umiejętności obserwacji i analizowania wniosków.
Dlatego zawsze powtarzam że hodowla kanarków to zajęcie na całe życie.
Powyższy tekst jest fragmentem większej całości nad która obecnie pracuje z zamiarem umieszczenia jej kiedyś na mojej stronie internetowej oraz na naszym forum.
