W służbie człowieka

[Jacky]

Wraz z dynamicznym rozwojem hodowli w XVII wieku spadły ceny kanarków. Małe ptaszki trafiły wreszcie pod strzechy. W pierwszej połowie siedemnastego stulecia kanarki z Włoch dotarły do Austrii. Przez blisko 200 lat palmę pierwszeństwa w ich hodowli dzierżyli mieszkańcy Tyrolu, który stał się europejskim i światowym centrum hodowli kanarków.

Nawiązania do piękna śpiewu kanarkĂłw znaleŹć moĹźna chociaĹźby w operetce Carla Zellera „Ptasznik z Tyrolu” czy operze Wolfganga Amadeusza Mozarta „Czarodziejski flet”.

W XVIII i XIX wieku kanarki stały się nieodzownymi towarzyszami tyrolskich górników. Górnicy wykorzystywali ich niezwykłą wrażliwość na gazy toksyczne ulatniające się w kopalniach. Złe samopoczucie kanarków w kopalni było ostrzeżeniem i sygnałem dla górników do ucieczki z zagrożonego wybuchem miejsca, co niejednokrotnie ratowało im życie.

Górnicy zabierali kanarki na szychtę i umieszczali w ślepych przodkach, gdzie zawsze były trudności z doprowadzeniem powietrza i gdzie często byli narażeni na kontakt z metanem lub tlenkiem węgla. Pracując górnicy nieustannie obserwowali zachowanie kanarków. Wrodzona wrażliwość ptaków na toksyczne zagrożenia powodowała, że ptaki wyczuwały wcześniej nagromadzenie lub eksplozję szkodliwych gazów. Kanarki najpierw stroszyły piórka, potem spadały z żerdek a przy dużych zagrożeniach padały martwe. Obserwacja ptaków dawała górnikom sygnały do opuszczenia kopalni w momencie zagrożenia.

Mieszkańcy Tyrolu zawsze zachowali wyjątkowy szacunek do kanarkĂłw. Ich umiłowanie do ptakĂłw było tak wielkie, Ĺźe  klatkę z kanarkiem wieszali nawet przy grobie. W niektĂłrych miejscowościach Tyrolu (np. w Imst) zwyczaj ten w szczątkowej formie jest zachowywany do dnia dzisiejszego.

Z czasem praca w tyrolskich kopalniach zaczęła być nieopłacalna, a górnicy wraz ze swymi rodzinami zmuszeni byli emigrować na północ. Często trafiali do Schwarzwaldu i w góry Harzu, gdzie znajdowali zatrudnienie w kopalniach srebra.

Z biegiem czasu  ptaki zaczęto selekcjonować w kierunku śpiewu. WkrĂłtce okazało się, Ĺźe doskonale śpiewające kanarki mogą stanowić ĹšrĂłdło znacznych dochodĂłw. ?piewające ptaki z gĂłr Harz szybko zyskały sławę i popularność w wielu krajach. Dzięki kanarkom harceńskim wielu gĂłrnikĂłw porzucało swą niebezpieczną pracę. Podstawą ich utrzymania stanowiła hodowla i sprzedaĹź śpiewających kanarkĂłw oraz róşnego rodzaju akcesoriĂłw hodowlanych. Szacuje się, Ĺźe dla ponad trzech czwartych mieszkańcĂłw Saint Andreas, miasteczka w sercu gĂłr Harz, stanowiło to dobre ĹšrĂłdło utrzymania.

To właśnie w gĂłrach Harzu rozpoczęto pierwszą profesjonalną hodowlę kanarkĂłw, połączoną z nauką śpiewu. ToteĹź kanarek harceński  zdobył w krĂłtkim czasie światową sławę. Nie ma dziś hodowcy, ktĂłry by nie znał walorĂłw śpiewaka z Tyrolu.

Oprócz kanarków harceńskich również kanarki yorkshire w Anglii były wykorzystywane pod ziemią przez fedrujących górników. Jednak angielscy górnicy razem z klatką zabierali zapas tlenu dla bezcennego dla nich ptaszka.

W XVIII wieku kanarki popularne były w kawiarniach całej Europy. Ich śpiew zwabiał klientów, jednocześnie zachęcając do trzymania ptaków w domu. Znane były także wędrujące trupy muzyczne i kramy z kanarkami, które stanowiły rozrywkę dla klientów tawern.